Wie jarig is, trakteert. In dit geval niet op taart of een prikkertje met kaas, augurk en uitje, maar op kleine keramische afdrukken. 216 stuks. Op die manier vierde Fontys Academy of the Arts (FAA) op 19 april de verjaardag van de stad Tilburg mee.
Precies 216 jaar daarvoor kreeg Tilburg stadsrechten. De afdrukken – ‘imprints’ – werden uitgedeeld aan bezoekers van wijkcentrum ’t Sant in Tilburg-West. Voor het lectoraat Artistic Connective Practices van Fontys Academy of the Arts is dat stadsdeel al jaren een soort onderzoekslocatie voor community-vorming.
Vier dagen lang werkte FAA-alumnus Kamila Wolszczak met de hand aan de afdrukken van klei en zand, in terracottakleur. Ze mocht daarvoor gebruikmaken van het keramiekatelier van FAA. Daar werden de kunstwerkjes gebakken. Een prachtige faciliteit, aldus Kamila.
Wat verbindt honderd nationaliteiten?
Uiteindelijk lagen de imprints uitnodigend uitgestald op een langwerpig wit doek, in het gras naast het wijkcentrum. De naam van de wijk – Het Zand – inspireerde de Poolse kunstenaar bij het vormgeven van haar installatie. Hier wonen volgens haar wel honderd nationaliteiten. Wat zou dan een middel kunnen zijn om al die mensen te verbinden? De bodem waarop ze leven!
“Ik heb letterlijk de grond van hier gebruikt om met mensen in gesprek te gaan over het materiaal, over de kwaliteit van leven hier, over relaties tussen mensen. En ik gebruikte zand als materiaal om mensen samen aan tafel te brengen.”
Perfect uitgangspunt
Kamila noemt zichzelf een materiaalgeoriënteerde kunstenaar. Ze creëert met haar handen, met verhalen en met tactiele ervaring, de kunst van het voelen. Zand – “het perfecte uitgangspunt voor dit project” – zit ook in de keramische klei die ze gebruikte. Toch wilde ze dat het ook een verjaardagscadeau zou worden voor de hele stad en haar inwoners. De terracottakleur van de imprints verwijst naar het oude Tilburg en de bakstenen huizen.
Maar het meest bleven Kamila de banden van auto’s en fietsen bij: die reizen door heel Tilburg en bieden steeds een nieuw perspectief op de stad – over zand, asfalt en stoep. Bandensporen zijn dan ook zichtbaar in de afdrukken.
Groter project in 2026
Kamila rondde in 2022 haar studie aan Fontys Academy of the Arts af met de Master Performing Public Space. Dat Fontys bij haar uitkwam voor dit project is geen toeval. Volgens Gerrie Fiers, onderzoeker bij het lectoraat Artistic Connective Practices, deed Kamila al eerder twee mini-residenties in Tilburg-West. Ze gaf workshops aan volwassenen en kinderen, ontwikkelde ideeën en leerde de wijk goed kennen.
“Volgend jaar volgt een groter project,” kondigde Gerrie aan, “in samenwerking met welzijnsorganisaties WIJ West en ContourdeTwern. Kunstenaars werken dan drie weken lang rond een maatschappelijk vraagstuk in de wijk. Als kunstenaars/onderzoekers kunnen zij daarop een nieuwe blik ontwikkelen, samen met de wijkbewoners.” Kamila hoopt er dan opnieuw bij te zijn.
