Op donderdag 23 oktober is Paul Verstegen geïnstalleerd als lector bij het Fontyslectoraat Automotive and Energy Innovation. Arian Steenbruggen, lid van de raad van bestuur van Fontys, noemde Verstegen een verbinder die de samenleving robuuster en eerlijker maakt.
Een toepasselijker decor voor de installatie van lector Paul Verstegen, verbonden aan het lectoraat Automotive and Energy Innovation, is nauwelijks denkbaar. De ceremonie vindt plaats in het Daf-museum in Eindhoven. Verstegen wordt er omringd door blinkende auto’s, vrachtwagens en brandweerwagens, maar glimt zelf nog het meest. Buiten regent het pijpenstelen, maar binnen lijkt de zon te schijnen, met dank aan Verstegens optimistische boodschap.
Elektrische aandrijving vrachtwagens
In zijn installatierede schetst Verstegen het verloop van het onderzoek bij het lectoraat. ‘Rond 2015 kwam het besef dat er meer was dan verbrandingsmotoren. Elektromotoren zouden wel eens kansrijk kunnen worden. Fontys besloot er onderzoek naar te doen. Niet naar de elektrische aandrijving van personenauto’s maar die van vrachtwagens, omdat een vrachtwagen op jaarbasis gemiddeld genomen veel meer kilometers aflegt dan een personenauto. We wilden van alles weten. Hoe groot zou de accu moeten zijn? Wat is de beste strategie om te laden en te ontladen met het oog op een zo lang mogelijke levensduur van de accu? We dachten altijd: nooit helemaal vol, nooit helemaal leeg en liefst langzaam laden, maar onlangs las ik in een artikel dat het juist goed is om af en toe flink stroom door de batterij te trekken. Kortom, we moeten nog veel testen doen en hebben nog veel te leren als het gaat om battery management. Er is veel bij te winnen. Als batterijen straks langer meegaan, blijkt de restwaarde van een Tesla straks een stuk hoger dan iedereen denkt.’
Luchtweerstand overwinnen
Het lectoraat Automotive and Energy Innovation richt zich op drie thema’s: emissieloos transport, energietransitie en slimme mobiliteit. Stuk voor stuk onderwerpen die Verstegen na aan het hart liggen en waar hij zich met plezier in vastbijt. ‘Neem de luchtweerstand van vrachtwagens. Veel van de aandrijfenergie is nodig om de luchtweerstand te overwinnen. Daarom hebben we een model van een gestroomlijnde vrachtwagen geprint met 3D-techniek en dat model getest in een windturbine. Op de computer berekenden we wat de luchtweerstand zou zijn en in de windtunnel controleerden we of het model klopte. Vervolgens voeden we het computermodel met de data uit de windtunnel en andersom verbeteren we het ontwerp van de vrachtwagen met de gegevens uit het computermodel. Zo zetten we stappen vooruit.’
Overal laadinfrastructuur
Een ding miste nog in de aanpak, aldus Verstegen. ‘Duurzaamheid. We voelden dat we de kennis op deze thema’s met elkaar moeten verbinden om tot duurzame oplossingen te komen.’ Die oplossingen zijn – zeker voor technici – boeiend maar ook leuk. ‘Op dit moment houden we ons vooral bezig met de vraag hoe we accu’s van vrachtwagens zo goed mogelijk kunnen laden. Dat probleem kunnen we verhelpen door overal voor laadinfrastructuur te zorgen. Als dat geregeld is, kunnen we veel slimmer inspelen op vraag en aanbod en op hoge en lage energieprijzen, namelijk door de accu’s van vrachtwagens te gebruiken om energie te leveren op momenten dat de vraag naar energie groot is. We zijn nu samen met de TU/e en TNO aan het bekijken of we van de TU/e-campus een hub kunnen maken waar auto’s juist elektriciteit opslaan bij een overschot en leveren aan het net als er een tekort is. Zo haal je de pieken en dalen uit het net en demp je de kosten. Kortom: het gaat waarschijnlijk toe naar een heel ingenieus systeem van laden en ontladen. In de toekomst zullen routeplanners gepaard gaan met een laadstrategie.’
Is de netcongestie daarmee opgelost? Dat is maar de vraag. Verstegen: ‘Het zou ook best kunnen dat bedrijven in de toekomst hun productie stilleggen op momenten dat er een tekort aan energie is en gaan produceren op momenten dat ze nu buiten bedrijf zijn.’ Hoe we de thema’s precies gaan vormgeven is volgens Verstegen nog niet duidelijk. ‘Maar één ding is wel helder: we moeten over disciplines heen kijken en het samen doen. Verduurzamen kan alleen door samen te werken.’ Arian Steenbruggen, lid van de raad van bestuur van Fontys, was vol lof over de werkwijze van Verstegen. ‘Je werkt aan vooruitgang en onderzoekt niet alleen hoe we slimmer kunnen laden, maar vooral hoe we slimmer kunnen samenwerken. Hoe we onze energievoorziening kunnen verduurzamen en mobiliteit emissieloos kunnen maken. Daartoe werk je samen met bedrijven, collega’s, onderzoekers uit andere vakgebieden. Zo maak je, met de hulp van toegepast onderzoek, de samenleving robuuster en eerlijker. Het is Fontys for Society ten voeten uit.’
Lees de lectorale rede ‘Automotive & Energy: Integratie als innovatie.’
Tekst: Martin van Rooij foto’s: Collin Wagenmakers
