Personeel is schaars, en zeker in de zorg. Niet alleen in Nederland, ook op Aruba. Het Horacio Oduber Hospital in Oranjestad had dringend behoefte aan radiodiagnostisch laboranten, maar het eiland zelf heeft geen opleidingsfaciliteiten. Een innovatieve samenwerking met Fontys biedt uitkomst.
Zoek je een baan als radiodiagnostisch laborant? In het Horacio Oduber Hospital (HOH) in Oranjestad op Aruba kun je meteen aan de slag. Mooi werk en leven op de Cariben: wat wil een mens nog meer? Toch krijgt het HOH de vacatures niet gevuld. Aqmar Abraham, docent-coördinator op de HOH Academy, de in-service opleiding van het ziekenhuis, weet wel waarom. ‘Hier op het eiland hadden we geen opleiding Medisch Beeldvormende en Radiotherapeutische Technieken (MBRT). Studenten die radiodiagnostisch laborant wilden worden, volgden in Nederland de opleiding. Onze hoop was dat ze na voltooiing van de studie zouden terugkeren naar Aruba, maar de meesten blijven in Nederland. Ook daar is volop werk voor radiodiagnostisch laboranten en bovendien zijn er meer doorgroeimogelijkheden. Kortom: de opleiding in Nederland leverde Aruba per saldo niet zoveel op.’
Abraham zocht een oplossing. Zijn collega Ingrid Haest, als clinical teacher verbonden aan de HOH Academy, zocht contact met Fontys en kwam in contact met Marjon Gevers, portefeuillehouder praktijkleren bij Fontys Paramedisch en verbonden aan de opleiding MBRT. Marjon vertelt: ‘Als Fontys hebben we al langer ervaring met lesgeven op Aruba. Fontysdocenten gaan geregeld enkele weken naar Aruba om medewerkers op post-hbo-niveau te scholen. Ook hebben we in Nederland studenten van Aruba bij de opleiding MBRT.’
Lerende driehoek
Dat laatste bleek voor het personeelstekort op Aruba dus geen goede oplossing. Daarom is ditmaal bewust gekozen voor een andere opzet van het onderwijs: Hybrid Imaging Route Aruba, kortweg HIRA. Het is een hybride opleiding van 2,5 jaar, waarbij Fontysdocenten van het instituut Paramedisch het theoretische deel van de opleiding op afstand verzorgen. Aqmar Abraham coördineert het praktijkgedeelte in het HOH. Hij spreekt van een prachtig systeem. ‘Het is een lerende driehoek waarin de student centraal staat, tussen Fontys en het werkveld. Vrijwel meteen nadat ze over bepaalde materie de theorie hebben geleerd, brengen ze die hier in de praktijk. Ook doen ze hun praktijkopdrachten bij ons in het ziekenhuis.’
Meteen in de praktijk
De eerste lichting is dit najaar gestart. Twee studenten volgen nu de opleiding: Chivrano Gatonie (24) en Martijn Arts (35). Fontys hoopt het aantal studenten de komende jaren uit te breiden naar maximaal vijftien. De opleiding is daar qua opzet en inhoud al op voorbereid: veel theorie is beschikbaar in zelfstudie, het onderwijs wordt grotendeels op afstand verzorgd en de praktijk vindt plaats in het ziekenhuis zelf. Qua leeftijd en achtergrond verschillen ze sterk van elkaar, maar één ding hebben ze gemeen: ze zien hun toekomst op Aruba. Martijn: ‘Vier jaar geleden heb ik Nederland bewust verruild voor Aruba. Ik woon nu hier, heb een inkomen waarvan ik de huur kan betalen. Als ik in Nederland ga studeren, valt mijn inkomen weg en bouw ik studieschuld op. Maar er is nog een reden. Als je de voltijdsstudie doet, heb je de eerste twee jaar theorie. Pas in het derde jaar loop je stage. Chivrano en ik zijn vanaf de eerste dag van onze studie bezig in de praktijk.’
Chivrano maakte vergelijkbare afwegingen als Martijn. ‘Ik kom van Suriname maar woon al vier jaar op Aruba. Ik was van plan de opleiding MBRT in Eindhoven te volgen, maar Suriname maakt geen deel meer uit van het Koninkrijk der Nederlanden. Daardoor zou ik geen studiefinanciering meer krijgen en werd het onbetaalbaar voor mij. Hier op Aruba kan ik een goede studie volgen – ik vind de mix van drie studiedagen en twee praktijkdagen ideaal. Daarnaast: in plaats van te moeten betalen voor de studie krijg ik nu al salaris. Bovendien ben ik straks verzekerd van een baan, hier in het ziekenhuis.’
Leren van elkaar
Abraham is blij dat de eerste twee studenten een verschillende achtergrond hebben. ‘Chivrano komt bij wijze van spreken recht uit de schoolbanken, Martijn heeft al een poos gewerkt. Ze kunnen leren van elkaar.’ Martijn bevestigt dat volmondig. ‘Ik heb een technische achtergrond; ik heb een master in biomedische wetenschappen en ben theoretisch sterk. Chivrano is weer handig in het bedienen van apparatuur en legt makkelijk contact met patiënten. We vullen elkaar mooi aan.’
Professional in paradise
Een opleiding op afstand verzorgen is wezenlijk anders dan online een les geven, aldus Marjon Gevers van Fontys. ‘Wij zien de studenten niet fysiek. Daarom hebben onze docenten wekelijks contact met de werkbegeleiders van Chivrano en Martijn, om het onderwijs af te stemmen, de voortgang te bespreken en indien nodig zaken aan te passen. Ook voor ons is het leerzaam. We investeren hierin niet alleen vanuit onderwijskundige overwegingen, maar ook uit maatschappelijke betrokkenheid. Met dit traject bewijzen we dat flexibel, modulair onderwijs echt werkt, juist als je het samen met het werkveld ontwikkelt. We sluiten aan bij de context van studenten én spelen in op lokale zorgbehoeften. Dat is precies hoe wij als Fontys naar toekomstbestendig onderwijs kijken.’
Abraham is blij dat HOH en Fontys elkaar gevonden hebben. ‘We kunnen nu weer een opleiding op Aruba aanbieden. Dat vergroot de kans dat we straks onze vacatures op de radiologieafdeling kunnen oplossen. Dat is goed nieuws voor de bewoners van dit eiland en omliggende eilanden, want het leidt tot betere zorg in het Caribisch gebied.’ Kortom, alleen maar winnaars dankzij HIRA? Als we Martijn mogen geloven wel. Glunderend: ‘Professional worden in paradise… Wat wil een mens nog meer?’
