Tilburg University heeft Fontys-lector Anouke Bakx benoemd op de bijzondere leerstoel ‘Hoogbegaafdheid, Transities en Maatschappelijke Impact’. Deze leerstoel, mogelijk gemaakt door de Stichting Mensa Fonds, richt zich op het onderzoeken van de ontwikkeling van hoogbegaafde mensen, met speciale aandacht voor de impact van belangrijke overgangen in een levensloop, zoals de overgang van onderwijs naar werk of van werk naar pensionering. Ook draagt de leerstoel bij aan het ontwikkelen van interventies gericht op het bevorderen van de veerkracht en het welzijn van hoogbegaafde mensen.
Er is nog relatief weinig bekend over de levensloop van hoogbegaafde mensen, oftewel mensen met een hoog ontwikkelingspotentieel. Door middel van deze bijzondere leerstoel hoopt Tilburg University zowel de wetenschappelijke kennis over hoogbegaafde mensen, als meerwaarde van hoogbegaafde mensen voor de gehele maatschappij te vergroten.
Belangstelling voor hoogbegaafdheid neemt toe
“In de afgelopen jaren is de belangstelling voor hoogbegaafdheid en de ontwikkeling ervan gedurende verschillende levensfasen toegenomen. Dit geldt bijvoorbeeld voor de overgang van onderwijs naar werk of van werk naar pensionering. Over de onderliggende mechanismen die deze belangrijke momenten in het leven van mensen met kenmerken van hoogbegaafdheid kunnen bevorderen of hinderen, is er echter nog relatief weinig bekend”, zegt Anouke Bakx, die de leerstoel gaat bekleden. “In de laatste 20 jaar is het wetenschappelijk onderzoek naar hoogbegaafde basisschoolleerlingen aanzienlijk toegenomen. Onderzoek naar adolescenten, volwassenen en met name hoogbegaafde senioren blijft daarentegen schaars. Dit komt mede doordat in Nederland pas sinds de jaren 90 van de vorige eeuw structureel onderzoek naar dit onderwerp wordt verricht.”
Verbinding wetenschap en praktijk
In al haar werk staat de verbinding van wetenschap en praktijk centraal: “De nieuwste inzichten op het gebied van hoogbegaafdheid kunnen we vertalen naar toepassingen waar de praktijk gebruik van kan maken. Zo hebben we eerder bijvoorbeeld het professionaliseringsspel enIQma over hoogbegaafdheid gemaakt dat gebaseerd is op wetenschappelijke en praktijkinzichten. Een ander voorbeeld is het gebruiken van onderzoeksresultaten en nieuwe inzichten in het onderwijs aan de opleidingen van Fontys Educatie, om de toekomstige leraren kennis en inzichten mee te geven voor het signaleren en begeleiden van leerlingen met kenmerken van hoogbegaafdheid.”
Maatschappelijke impact van hoogbegaafden
Ook de benadering van het onderzoek is anders, vertelt Bakx: “Wij beschouwen hoogbegaafdheid niet als een probleem, maar als een kracht. We richten ons op talentontwikkeling en de maatschappelijke impact ervan. Door aan te sluiten bij de sterkte punten van mensen met kenmerken van hoogbegaafdheid, kunnen we niet alleen hun persoonlijke groei bevorderen, maar ook bijdragen aan de organisaties waarin zij werken en aan de samenleving als geheel.”
Tilburg University & Stichting Mensa Fonds
De nieuwe leerstoel wordt mogelijk gemaakt door Stichting Mensa Fonds, dat zich inzet voor het benutten van talenten van hoogbegaafden en het zichtbaarder maken van de betekenis van hoogbegaafdheid voor de samenleving. De leerstoel maakt deel uit van het departement Ontwikkelingspsychologie van Tilburg School of Social and Behavioral Sciences (TSB) en past de binnen bredere missie van de universiteit om de menselijke ontwikkeling in al haar facetten te begrijpen en te bevorderen.
Over Anouke Bakx
Anouke Bakx is lector Goed leraarschap, Goed leiderschap aan Fontys Hogeschool Educatie, bijzonder hoogleraar Begaafdheid aan de Radboud Universiteit en bestuurslid van het National Talent Centre of the Netherlands. Ze heeft de onderwijsonderzoekswerkplaatsen van POINT opgericht [Passend Onderwijs Ieder Nieuw Talent, www.point013], waarin onderzoek, onderwijs, opleiding en ontwikkeling samenkomen. Daarnaast is zij medeoprichter van het wetenschappelijk expertisecentrum RATiO [Radboud Talent in Ontwikkeling, www.ru.nl/bsi/ratio].
Auteur: Wim Pleunis
