“Hoe kunnen pedagogen echt bijdragen aan een betere samenleving voor jongeren?”
Met die vraag starten Marlinde Melissen (Fontys Pedagogiek) en Hanske Douwenga (Hogeschool Utrecht) een vernieuwend onderwijsproject, mogelijk gemaakt door een prestigieuze Comeniusbeurs. Hun missie: masterstudenten leren hoe zij op systeemniveau beweging kunnen creëren voor kinderen en jongeren, helemaal in lijn met de maatschappelijke opdracht waar Fontys voor staat.
Beter toegerust voor systeemverandering
Pedagogische professionals hebben de potentie om op allerlei niveaus het verschil te maken voor jongeren. Toch geven veel masterstudenten en alumni aan dat ze zich onvoldoende toegerust voelen om ook op samenlevingsniveau op te komen voor het belang van kinderen en jongeren. “Veel vraagstukken keren steeds opnieuw terug, zoals schooluitval of de toenemende mentale klachten bij jongeren,” vertelt Marlinde. “Er wordt vaak ingezet op het individuele kind, en dat is op zich heel waardevol maar onderliggende systemen blijven in stand. Je hoort dan: ja, dat is nou eenmaal het beleid, daar hebben wij geen invloed op. Maar juist jeugdprofessionals kunnen hier wel iets betekenen. Ze zijn verbinders bij uitstek.”
Krachtige voorbeelden uit de praktijk
In het nieuwe onderwijsprogramma draait het om drie kernkwaliteiten: waarnemingskracht, verbeeldingskracht en bewegingskracht. Oftewel: leren kijken met een brede, kritische blik, het belang van jongeren zichtbaar maken voor anderen en daadwerkelijk in actie komen. Marlinde geeft een voorbeeld: “Een student begeleidde kinderen die elke ochtend met de bus naar school gingen. Zij zag dat deze busverbinding structureel niet goed was geregeld, waardoor kinderen te laat kwamen en hun dag slecht begonnen. In plaats van dit als gegeven te accepteren, heeft ze de situatie onderzocht, anderen erbij betrokken en gezorgd dat het probleem werd opgelost. De ander erbij betrekken, en hen laten ervaren wat kinderen meemaken bleek een gamechanger. Nu was duidelijk waarom er een verandering nodig was. In zo’n klein voorbeeld zie je alle drie de kernkwaliteiten terug.”
Samenwerking en maatschappelijke impact
Het project is een samenwerking tussen Fontys en de HU, waarbij studenten in de masteropleiding én het werkveld direct aan de slag gaan. Het sluit bovendien naadloos aan bij het praktijkgerichte karakter van het onderwijs bij Fontys. “Onze studenten staan met twee voeten in de praktijk,” zegt Marlinde. “Wat wij hen leren, kunnen ze direct toepassen. Het gaat niet alleen om visie, maar vooral om leren handelen op samenlevingsniveau.” Dat is precies wat nodig is, volgens Marlinde: “Ik hoop dat we over twee jaar pedagogen opleiden die de moed en de vaardigheden hebben om echt op te komen voor jongeren in de samenleving.”
De aanvraag van Marlinde Melissen en Hanske Douwenga eindigde op de derde plaats van alle aanvragen voor een Comenius Senior Fellow-beurs. Dit is een bijzondere prestatie, zeker gezien de vele aanvragen die er ieder jaar zijn. De beurs wordt toegekend door het NRO. Overigens zijn er dit jaar meer Comeniusbeurzen toegekend aan Fontys-docenten. Daarover verscheen eerder al dit artikel in Bron.
auteur: Jeannette Riegel-Aarnoutse
