Begin 2017. We kenden elkaar nauwelijks, maar dat we binnen Fontys meer moesten gaan samenwerken om toekomstbestendige Professionele Werkplaatsen (PW) te realiseren was wel duidelijk. Het leidde tot de start van het WerkplaatsINstrumentarium (WIN)-project in 2018.
Het doel: het ontwikkelen van een gedeelde taal en begrippenkader en het samen met het werkveld ontwerpen en implementeren van een instrumentarium dat bijdraagt aan het evalueren en versterken van de PW; een samenwerkingsverband waarbinnen leren, werken en innoveren geïntegreerd worden en die gesitueerd is in de beroepspraktijk van het sociale en gezondheidsdomein. Elders worden deze samenwerkingsverbanden ook wel learning community, field lab of hybride leeromgeving genoemd. Op 11 november 2021 deelden we onze resultaten via een groot congres en in februari 2022 sluiten we het project definitief af.
Als projectteam was ons avontuur op veel vlakken leerzaam. En wat zijn we trots op de resultaten en opbrengsten die het project hebben opgeleverd.
Het model lerend en onderzoekend samenwerken
De eerste twee jaren deden we onderzoek naar de werkzame elementen van een PW. Op basis van een literatuurstudie, interviews en een meervoudige casestudie ontwikkelden we het model lerend en onderzoekend samenwerken (LOS-model). In dit model presenteren we zes elementen voor een succesvolle samenwerking in een professionele werkplaats. We publiceerden onze bevindingen. Ook zijn van het LOS-model, in samenwerking met Marieke Hendriksen, fotograaf en videograaf, animaties gemaakt. Deze korte animaties geven je snel een beeld van wat het betreffende element inhoudt met een voorbeeld uit de praktijk.
Ontwikkelinstrument Lerend en Onderzoekend Samenwerken
Een ander projectresultaat is het Ontwikkelinstrument Lerend en Onderzoekend Samenwerken (O-LOS). Het biedt betrokkenen bij innovatieve leerwerkomgevingen zoals een PW (studenten, professionals uit beroepspraktijk en onderwijs maar ook eindgebruikers en anderen) de mogelijkheid om met een vragenlijst en een hierop volgende dialoog gezamenlijk de samenwerking te evalueren. De afrondende stap van de dialoog is het formuleren van ontwikkelpunten waarmee het betreffende team aan de slag wil gaan.
Alle PW (n=55) uit het domein Mens en Maatschappij ontvingen een uitnodiging voor de implementatie van O-LOS, waarbij vanuit het WIN-project ondersteuning beschikbaar was.
Inmiddels hebben ongeveer de helft van de PW de (digitale) vragenlijst ingevuld en zijn er al verschillende dialogen gevoerd om samen betekenis te geven aan de resultaten op de vragenlijsten. Meer PW volgen dit voorjaar.
In de oktober 2021 editie van het tijdschrift ‘Onderzoek van Onderwijs’ is ons artikel gepubliceerd over de pilotstudie naar de bruikbaarheid van het ontwikkelinstrument om de samenwerking in professionele werkplaatsen te evalueren en te verbeteren. Hierin lichten we toe hoe het ontwikkelinstrument tot stand is gekomen en geven we adviezen om rekening mee te houden als je zelf het instrument gaat inzetten.
Hoewel het WIN-project is afgerond blijven wij zeer geïnteresseerd in de ervaringen met het gebruik van O-LOS en in de opbrengsten hiervan voor personen en praktijk, zowel binnen PW als andere leerwerkomgevingen.
Meer informatie over de mogelijkheden van O-LOS vind je op de website. Wil je in je eigen praktijk met O-LOS starten, neem dan contact op via lectoraatPW@fontys.nl.
Verbeterinstrumenten
Gedurende het WIN-project hebben we van betrokkenen een groot aantal instrumenten ontvangen dat ingezet kan worden voor het ontwikkelen en verbeteren van het Lerend en Onderzoekend Samenwerken in een professionele werkplaats of andere leerwerkplaats. De instrumenten met een bijbehorende toelichting zijn terug te vinden op de website van het lectoraat.
En nu verder
Hetgeen we via het WIN-project bereikt hebben, reikt veel verder dan we ons nu realiseren. Samen met belanghebbenden is een mooie basis gelegd voor de komende jaren. Dank je wel daarvoor! Maar ook al sluiten we het WIN-project af, klaar zijn we niet. De komende jaren zullen we onze samenwerking en de kennisbasis over PW verder uitbreiden, verdiepen en versterken. Dit met als doel onze bijdrage te leveren in maatschappelijke vraagstukken waar we in het sociale- en gezondheidsdomein mee te maken hebben.
Auteur: Miranda Snoeren
