Op 22 februari 2022 houden Anne Loonen en Joost Schoeber, lectoren Life Sciences bij Fontys Hogeschool Toegepaste Natuurwetenschappen, hun lectorale rede met de titel: “Toegepaste moleculaire diagnostiek: het samenspel van biologie en technologie”. In hun rede gaan de beide lectoren in op de uitdagingen bij het ontwerpen en valideren van nieuwe moleculaire testen en het implementeren van deze nieuwe methoden in een maatschappelijk relevante setting.
Anne en Joost delen een functie als lector Life Sciences. Hun doel hebben ze als volgt geformuleerd: “Een innovatieve onderzoeksgroep zijn die state-of-art moleculaire detectiemethoden kan ontwikkelen, optimaliseren en valideren, en waar mogelijk implementeren in een user-friendly device.” Het samenwerken aan deze uitdagingen bevalt hen goed. Samen zijn Anne en Joost flexibeler en breder inzetbaar en daardoor beter in staat om de ambitieuze doelen te bereiken. Het werk is niet in een parttime taak te realiseren.
Anne: “We kennen elkaar al lang vanuit het onderwijs binnen TNW. Het samen kunnen uitvoeren van deze functie geeft ons meer tijd om aan onderzoek te besteden. Je moet goed op elkaar zijn ingespeeld, maar als er verschil van inzicht is, maakt je dat alleen maar sterker.”
Joost: “We weten hoe de onderwijswereld in elkaar zit. De combinatie onderwijs en onderzoek botst vaak, dat is een uitdaging. Sparren met elkaar helpt veel om het onderzoek verder te brengen. Onze ambities zijn groot, we willen veel bereiken. Als je dan op één lijn zit en samen aan de ambitie kunt werken, helpt dat enorm.”
Maatschappelijk belang
Het belang van moleculaire diagnostiek is door de COVID-19 pandemie extra duidelijk geworden. Het snel en adequaat kunnen identificeren en detecteren van specifieke ziekteverwekkers draagt bij aan het opsporen en beheersbaar maken van uitbraken. De huidige maatschappelijke discussie heeft duidelijk gemaakt dat verschillende testen verschillende toepassingen hebben en antwoorden genereren die niet automatisch te vergelijken zijn (bijv. antigeentest versus PCR-test). De vele vragen die de discussie oproept maken onderzoek naar de koppeling van de juiste technologie aan de juiste onderzoeksvraag noodzakelijk.
Toename moleculaire diagnostiek
Vragen komen niet alleen uit de medische wereld, ook uit de agri- en foodindustrie en vanuit natuurbehoud. De behoefte aan moleculaire testen is in vele geledingen van de maatschappij enorm toegenomen.
Anne/Joost: “Het lectoraat Applied Natural Sciences (ANS) houdt zich bezig met thema’s die relevant zijn voor de medische sector: we willen een device gaan ontwikkelen voor identificatie en detectie van micro-organismen die SOA’s veroorzaken. Naast de mogelijke ontwikkeling van een device voor de medische sector maken we uitstapjes naar andere gebieden. De detectie van kreeftenpest, die het voortbestaan van rivierkreeften in Nederland bedreigt is daar een voorbeeld van. Het gaat om testontwikkeling die breed inzetbaar is.
Het onderzoeksthema Thin Films en Functional Materials van lector Jan Bernards, dat ook is ondergebracht in ANS, is een belangrijke partner bij de ontwikkeling van het device. Het onderzoekthema Polymers van Guido Smets en team wordt ook bij het onderzoek betrokken. Daarnaast speelt het Life Sciences team dat bestaat uit tien medewerkers van TNW en veel studenten, een belangrijke rol bij onderzoek, kennisontwikkeling en kennisdeling.”
Life Sciences: onderzoek in samenwerking
Het Life Sciences onderzoek van Anne en Joost is ingebed in het lectoraat Applied Natural Sciences (ANS) van Fontys Hogeschool Toegepaste Natuurwetenschappen (TNW) waarin vier lectoren werkzaam zijn en waar vijf onderzoeksthema’s centraal staan: Thin Films and Functional Materials, Polymers, Energy for the future, Detection & Measurement en natuurlijk Life Sciences. Daar is bewust voor gekozen: niet alleen vertegenwoordigt het lectoraat de breedte van de opleidingen binnen TNW, door de bundeling van de aanwezige expertise is er veel kennis en ervaring beschikbaar. Voor Life Sciences betekent dit dat die kennis en ervaring enerzijds kunnen worden ingezet bij de ontwikkeling van een moleculaire test voor gebruik in het laboratorium, maar ook voor het maken van de vertaalslag naar een device of platform voor gebruik binnen o.a. de medische sector. Daarnaast is moderne apparatuur beschikbaar en de faciliteiten zijn er. Joost: “Op onze LinkedIn pagina (“Fontys research group Applied Natural Sciences”) laten we zien wat we doen. We zijn trots op wat we in korte tijd al met TNW hebben bereikt. We delen alles: projecten, open dagen, stages, interessante artikelen, cursussen die we ontwikkelen, etc., om zo studenten en werkveld te enthousiasmeren.”
De lectorale rede wordt voorafgegaan door een inspirerend mini symposium waarbij sprekers uit verschillende invalshoeken de toepasbaarheid van biomoleculaire technieken belichten. Dr. Adriaan van den Brule belicht de langdurige samenwerking met Jeroen Bosch ziekenhuis (Anne Loonen is daar ook werkzaam als post-doc) met een focus op werk naar Humaan Papilloma Virus (HPV). Dr. Ivo Roessink (Wageningen University and Research) schetst hoe moleculair onderzoek naar kreeftenpest waardevol is bij ecologisch onderzoek en behoud van de sterk bedreigde Europese rivierkreeften. Prof. Dr. Maarten Merkx (TU/e) zet uiteen hoe technologische vindingen via toegepast onderzoek in het HBO (validatie) sneller een patiënt kan bereiken.
