Hoe verbinden we ons met de ander? Hoe horen we echt wat iemand anders zegt? Dat zijn centrale vragen die leven binnen het Inclusiecafé van Fontys. Dat werd ook duidelijk tijdens de bijeenkomst op dinsdag 17 juni, met als thema Keti Koti.
Op 1 juli vindt jaarlijks Keti Koti plaats, de van oorsprong Surinaamse feestdag, ter viering van de afschaffing van de slavernij. Een goede aanleiding om tijdens deze editie van het Inclusiecafé met een mooi gevarieerd programma volop aandacht te schenken aan Keti Koti.
Voor Martin de Wolf, directeur Fontys Educatie is het duidelijk waar het om draait: bewustwording en reflectie. Bewustwording om ons te realiseren wat ‘onze’ rol is geweest ten tijde van de slavernij, en reflectie om je af te vragen welke verantwoordelijkheden daaruit voortvloeien in ons dagelijks leven nu. Hij raadt aan het boek Roofstaat over het slavernijverleden van Nederland te lezen: “Dat heeft mij de ogen geopend over de rol van ons land in dat verleden.” En juist daarom is een bijeenkomst als deze zo belangrijk. Hiermee opende Martin de 9de editie van het Inclusiecafe waar deze keer circa veertig belangstellenden op afkwamen.
Trotse geschiedenis
Variano Fonkel opent de bijeenkomst op traditionele wijze met een ritueel plengoffer, bedoeld om de voorouders gunstig te stemmen.
Na dit ritueel neemt Sylvester Aboikoni – Hoofd-Kapitein van de Saamaka stam in Nederland – ons mee in de geschiedenis van de Marrons en ook in zijn eigen levensverhaal. Het gevoel van uitsluiting loopt als een rode draad door zijn leven. Het antwoord van Sylvester op dit gevoel is zijn poging verder te kijken dan de pijn en ‘terug te vechten’ met menselijkheid. Sylvester: “Ik ben erfgenaam van een trotse geschiedenis. Mijn opa gaf me trots, vuur en richting mee. Vrijheid werd gezien als een opdracht. En dus ben ik hier als bruggenbouwer: Niet het verleden vergeten maar samen nieuwe geschiedenis schrijven”.” Sylvester Aboikoni zal dit jaar ook spreken op de Nationale Herdenking Slavernijverleden in Amsterdam. 
Dialoog
De middag wordt vervolgd met twee rondes dialoog. Deelnemers gaan een op een met elkaar in gesprek aan de hand van vragen. Er ontstaan interessante gesprekken waarin ook de pijn tot uiting komt. De dialogen brengen niet alleen andere inzichten, maar zetten aan tot zelfreflectie en geven een gevoel van verbondenheid. De gedeelde ervaring van het gesprek zorgt voor een basis van vertrouwen en empathie.
10e Tilburgse stadsdichter Rodgairo Dalnoot leest vervolgens twee gedichten uit eigen werk voor. De directe confrontatie met het ‘anders zijn’ klinkt pijnlijk door in zijn gedragen woorden. Zijn teksten zullen terug te lezen zijn op zijn website in de maak, blacknomads.nl: zwarte letters op wit papier.
Met een vertoning van kracht en plezier wordt de middag afgesloten. Onder leiding van Variano Fonkel en met muzikale begeleiding worden de traditionele dansen Banamba en Awasa vertoond. Deelnemers werden uitgenodigd om mee te dansen en kregen een korte, levendige introductie in de bewegingen, waarna velen enthousiast de dansvloer betraden.
Over het Inclusiecafé
De inclusiecafés bieden medewerkers en studenten een ander perspectief op maatschappelijke thema’s, door de wereld van de ander te ervaren, via kunst, cultuur en bij het thema passende gerechten. De twee initiatiefnemers van het inclusiecafé zijn Karin Verouden en Yucata Lienga, beiden als lerarenopleider verbonden aan Fontys Educatie. ‘Door fysieke ontmoeting en creëer je een ander perspectief’, aldus Yucata.
Volgende edities van het Inclusiecafé zijn in het studiejaar 2025-2026 op:
- 7 oktober ‘Eenzaamheid’
- 12 december ‘Paarse Vrijdag’
- 3 maart ‘Vrouwendag’
- 23 juni ‘Keti Koti’
Over Keti Koti
De naam Keti Koti stamt uit het Sranantongo en betekent ‘ketenen verbroken’. Zo heet de dag waarop in Nederland elk jaar op 1 juli de slavernij herdacht wordt en de vrijheid gevierd. Ongeveer 150 jaar geleden (1 juli 1863) kwam er een einde aan de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen, die toen koloniën van Nederland waren. De slaafgemaakten waren echter verplicht om nog tien jaar tegen gering loon te werken, ‘om de eigenaren te compenseren voor hun verlies’.
