Van mkb-bedrijven in de maakindustrie wordt verwacht dat ze snel en efficiënt kunnen produceren. Wat heeft dat voor effect op hun productieautomatisering en personeel? Het Fontyslectoraat Industrial Engineering and Entrepreneurship zocht het uit samen met Midpoint Brabant. Deze organisatie brengt ondernemers, onderwijs en overheid in Midden- en West-Brabant samen rondom de thema’s Ondernemen en Innoveren. “Ondernemers willen niet geholpen, maar wegwijs gemaakt worden.”
Docent-onderzoeker Chris Maliepaard is vanuit het lectoraat betrokken bij het project Slimmer Werken. In dit project, waarin Fontys en Midpoint Brabant samen optrekken met Rewin, FME en de Koninklijke Metaalunie, werd mkb’ers uit de maakindustrie in de regio Midden- en West-Brabant gevraagd naar de status van productieautomatisering in hun bedrijf, de opgedane ervaringen en hoe de projectpartners hen hierbij verder kunnen ondersteunen. Fontys Centre of Expertise HTSM (High Tech Systems and Materials) stelde voor het onderzoek financiering beschikbaar. “Voor veel lectoraten en onderzoeksgroepen binnen Fontys is productieautomatisering in de maakindustrie een hot topic. De kennis die we in dit project opdoen, is ook relevant voor andere regio’s en interessant om te delen met andere Fontys-onderzoekers”, licht Maliepaard toe.
Foto: Presentatie van de resultaten tijdens een ronde tafelgesprek met een groep mkb’ers
Terughoudend
Voor het onderzoeksteam was een van de lastigste dingen het samenstellen van de vragenlijst. “We merkten in het voortraject dat mkb’ers ‘enquête-moe’ zijn en dus terughoudend om weer een lijst met vragen te beantwoorden”, vertelt Maliepaard. Het was dus de taak van het onderzoeksteam om de enquête zo te ontwerpen, “dat bedrijven wel de moeite nemen om die tien minuten te investeren en zo relevante informatie te delen met de projectpartners.” De docentonderzoeker raakte niet voor niks bij het project betrokken: “Ik heb de nodige ervaring met het opstellen van enquêtes en beschik over ruime kennis over productieautomatisering.” Met dat in zijn achterhoofd maakte Maliepaard een compacte vragenlijst die voor beoogde groep bedrijven aantrekkelijk was om in te vullen.
Ronde tafelgesprek
De inzichten die de enquête opleverden, vormden de basis voor een rondetafelgesprek met een selecte groep ondernemers. “Tijdens dat gesprek kregen we de kans om de resultaten te bespreken en dieper op bepaalde onderwerpen in te gaan.” De enquête en het gesprek werden verwerkt in een onderzoeksrapport dat begin juni is verschenen. Maliepaard vindt dat de resultaten een goed beeld geven hoe mkb-maakbedrijven uit de regio Midden- en West-Brabant zich verhouden tot productieautomatisering en wat hun hulpvragen zijn. “Een van de belangrijkste inzichten: niet helpen maar wegwijs maken in de mogelijkheden.”
Kruisbestuiving
Daarnaast is kruisbestuiving een van de methodes die werkt volgens de docentonderzoeker: “Voor veel mkb’ers in de maakindustrie geldt: zien is geloven. Dus als een concullega al ervaring heeft, dan willen ze daar meer over weten om zo te kunnen bepalen hoe ze het in hun eigen organisatie kunnen toepassen.” Ook merkte de Fontys-onderzoeker dat als je bedrijven een bezoek brengt, ze dat enorm waarderen. “Dan nemen ze de tijd om je inzicht te geven in hun organisatie en je hun bedrijf te laten zien. Je krijgt belangrijke informatie te horen, bijvoorbeeld over hoe ze hun vakmanschap zien.”
Koppelen
Het onderzoek, de gesprekken en het onderzoeksrapport dienen als input voor het Lerend Netwerk Open Innovatie van Midpoint Brabant, waarin Fontys participeert. “We weten nu beter hoe we bepaalde onderwerpen in dit netwerk aan de orde kunnen brengen”, vertelt Maliepaard. Een ander initiatief dat dit netwerk gaat opzetten, is bedrijven aan elkaar koppelen om te inspireren en kennis rondom productieautomatisering te delen.
Goed luisteren
De samenwerking met de verschillende partijen was een uitdagende opgave volgens de Fontys-onderzoeker. “Je moet de eigen belangen aan de kant schuiven om met elkaar op één lijn te komen. We willen allemaal dat het mkb als geheel voordeel heeft van productieautomatisering. Goed naar elkaar luisteren is daarbij belangrijk.” Verder is het volgens Maliepaard essentieel om je goed in te leven in de uitdagingen waar een bedrijf voor staan: “Wat maakt dat ze willen participeren en hoe kunnen we voor een win-winsituatie zorgen? Want door de waan van de dag blijft het best lastig om elkaar op het juiste moment te vinden.”
