In steeds meer ziekenhuizen wordt met functiedifferentiatie gewerkt om het vak van verpleegkundige aantrekkelijker te maken en zorgprofessionals te boeien en binden. Het Elkerliek Ziekenhuis in Helmond ondersteunt senior-verpleegkundigen in spe met een op maat gemaakt ontwikkelprogramma. Fontys verzorgt het onderdeel scholing. Verpleegkundige Neurologie Anita van Meijel volgde het traject. ‘Ik heb veel geleerd over goed samenwerken en sta hierdoor meer in mijn kracht. Het werk is nog afwisselender geworden, heel waardevol.’
Petra Mocking, adviseur opleiden en ontwikkelen bij het Elkerliek ziekenhuis, licht toe waarom het ziekenhuis behoefte had aan een ontwikkeltraject. ‘Onze maatschappij verandert en dat zien we terug in de zorg. Zo speelt technologie een steeds grotere rol en worden zorgvragen complexer. Bovendien willen onze zorgprofessionals zich blijven ontwikkelen en willen we onze mensen aan ons blijven binden. Dat alles speelde mee in de keuze voor functiedifferentiatie.’
Hierdoor kunnen ambitieuze mbo- en hbo-verpleegkundigen doorstromen naar een senior-rol. ‘We kozen voor een ontwikkeltraject van een jaar met allerlei begeleiding en ondersteuning. Scholing op maat was daar een onderdeel van. Dat hebben we samen met Fontys, onze opleidingspartner, in gang gezet. We kwamen tot scholing op 4 thema’s waarbij we verschillende workshops aanbieden rondom de thema’s: verpleegkundig leiderschap, intervisie, klinisch redeneren, Evidence Based Practice, kwaliteit en veiligheid.’
Intrinsieke motivatie
Omdat er meer animo dan plek was, zijn de ruim dertig verpleegkundigen van allerlei afdelingen via een sollicitatietraject geselecteerd. Vervolgens konden ze zelf kiezen aan welke van de twaalf workshops ze behoefte hadden. Petra benadrukt: ‘Dat past bij de actieve en onderzoekende houding die we graag terugzien bij onze senior-verpleegkundigen. Uiteindelijk wil je dat seniors zelf keuzes maken en inzien wat zij, het team, de patiënten en het ziekenhuis nodig hebben Daar zijn we in dit programma dus ook van uit gegaan.’
Presenteren en draagvlak vinden
Het traject hielp verpleegkundige Anita bij het uitrollen van haar project rondom muziek en mensen die een beroerte hebben gehad. Ze haalde er zelfs het landelijke nieuws mee. ‘Muziek kan echt bijdragen aan hun herstel. Ik heb geleerd hoe ik zo’n idee goed kan presenteren, dat was niet mijn sterkste punt voorheen’, vertelt ze. Ook springt ze door het ontwikkeltraject niet meteen meer in de actiestand. ‘Als verpleegkundige signaleer je iets en wil je daar het liefst direct mee aan de slag, maar soms is het goed om even stil te staan bij de vraag achter de vraag. Om tijd te steken in het analyseren van de vraag en het creëren van draagvlak. Die lessen neem ik de rest van mijn carrière mee.’ Ook de workshops over klinisch redeneren vond Anita interessant: ‘Ik leerde om bij leerlingen niet meteen informatie te zenden, maar vragen te stellen. Wat wil je hiermee wilt bereiken? Je gaat meer de diepte in en laat de ander nadenken.’
Tussentijdse evaluaties
Docent Paul Verhees keek tijdens zijn workshops ‘klinisch redeneren’ en ‘veranderingen implementeren in de zorg’ niet alleen naar de expertise binnen het Elkerliek. ‘Ik bracht ook heel bewust informatie van buiten de ziekenhuismuren in. Welke veranderingen spelen er bijvoorbeeld bij andere zorginstellingen? En hoe kun je die kennis in eigen projecten inzetten? Zo probeerde ik de verpleegkundigen verder te laten kijken dan de eigen afdeling.’
Iets nieuws uitproberen
De grootste winst van het traject? Daar hoeft Petra niet lang over na te denken: ‘Verpleegkundigen in ons ziekenhuis zijn nog meer aan zet. Senior-verpleegkundigen koppelen terug dat ze meer werkplezier hebben en de ruimte krijgen om met eigen initiatieven te komen. Er wordt ook veel meer samengewerkt tussen afdelingen.’ Anita herkent dat laatste, omdat ze leerde netwerken tijdens de workshops. Ze ziet ook voordelen voor patiënten. ‘Ik denk dat de patiënt merkt dat we niet meer werken met ‘losse flodders’, maar met projecten komen waar je als patiënt écht iets aan hebt. Mede door dit ontwikkeltraject zijn we actiever geworden.’
Functiedifferentiatie is een absolute meerwaarde
Heeft het traject opgeleverd wat Petra had verwacht? Petra: ‘Meer dan dat. Ik spreek op alle afdelingen senior-verpleegkundigen die hun werk nu leuker vinden. Dat is zo fijn om te horen.’ Ze hoopt ook dat de samenwerking en verbinding die nu is ontstaan over de afdelingen heen, zich verder voortzet. ‘Dit is een absolute meerwaarde voor de effectiviteit in de zorgverlening. De senior-verpleegkundigen hebben geleerd meer methodisch en resultaatgericht te werken. Daardoor komen zij tot constructieve resultaten.’
Binden en boeien
Paul ziet meer werkgevers in de regio dit soort scholingstrajecten aanbieden en moedigt het dan ook aan. ‘Dit draagt echt bij aan het binden en boeien van mensen. Je geeft verpleegkundigen de mogelijkheid om zich te ontwikkelen. Zij leren nieuwe dingen, pakken projecten op waar voorheen geen tijd en ruimte voor was én worden vervolgens succesvoller in hun rol. Waardoor de patiënt nog beter geholpen wordt. Want dat is onder de streep natuurlijk het belangrijkste resultaat van dit soort ontwikkeltrajecten. Als zorgsector en onderwijs willen we steeds betere zorg leveren.’
Wil je meer weten over de op maat trajecten van Leven Lang Ontwikkelen? Stuur dan een mail naar fontys-llo@fontys.nl
