Een belangrijk deel van de leeractiviteiten binnen het vmbo en het bedrijfsleven vindt plaats in praktijkruimtes. Mensen uit de praktijk brengen de vakkennis bij. Dat werkt goed, maar deze praktijkmensen missen de basis van het lesgeven. Het goed overbrengen van een vaardigheid op leerlingen, of hoe sta je voor een groep? Dat is wat de cursus ‘Instructeur vmbo en bedrijfsleven’ van Fontys Pedagogisch Technische Hogeschool (PTH) te bieden heeft.
Nicky Jansen, coördinator Professionalisering Beroepsonderwijs bij PTH, vertelt waarom de behoefte aan deze cursus zo groot is: ‘Er wordt steeds meer gezocht naar andere mensen dan docenten. Bijvoorbeeld om in praktijklokalen instructies en trainingen te geven. Niet in de rol van docent waarbij je ook veel ontwikkeltaken hebt, maar in de praktijksetting met kleine groepen leerlingen of studenten. Het gaat echt om vakkennis overbrengen. Velen lopen er dan tegenaan dat ze wel goed hun vak over kunnen brengen maar bepaalde vaardigheden missen. Hoe werk je met groepen of hoe leg je iets zo uit dat een leerling er meteen mee verder kan?’
Uit welke branches komen de cursisten?
‘Dat is echt heel divers, er zijn heel veel voorbeelden te noemen van branches waar praktijkinstructeurs aan het werk zijn. Denk aan instructeurs lassen of metselen die op een technisch plein staan, bij vmbo zorg en welzijn zijn er instructeurs die leerlingen leren hoe je een baby moet wassen, om maar wat te noemen. Of een instructeur koken bij het profiel horeca, bakkerij en recreatie, een monteurstrainer uit de autobranche, of een instructeur verftechniek van een privé kappersopleiding. Wij gaan met deze cursus niet in op de vakinhoud, want op basis daarvan zijn ze gevraagd voor die functie. Die kennis hebben ze, en het is de reden dat ze gevraagd zijn om bijvoorbeeld nieuwe medewerkers training te geven. Bij ons leren ze bijvoorbeeld hoe je een goede praktijkinstructie geeft, hoe je zorgt dat het veilig is in het klaslokaal of de praktijkruimte. Het pedagogisch didactische deel dus. Het is een duaal traject, dus er is begeleiding vanuit de werkplek en vanuit ons. Cursisten staan er dus nooit helemaal alleen voor.’
Is dit nieuw?
‘Eigenlijk niet, maar wel dat we ons richten op vmbo en bedrijfsleven. We voeren de opleiding al heel lang maar voorheen was deze ook gericht op mbo. Sinds 2018 zijn er bekwaamheidseisen ingevoerd en is het een specialistenopleiding niveau 4 geworden, waar ook Rekenen, Engels, Nederlands en Burgerschap tot het vakkenpakket behoren. Aangezien de behoefte aan de opleiding er nog steeds is, en door het anders inrichten van opleidingen wellicht ook wel groter wordt, zien we meer en meer instructeurs bij het vmbo. Bij de bedrijven zien we dan weer meer interne opleidingen door tekorten, snelle veranderingen etc. De stap naar een Associate Degree opleiding voor onderwijsondersteuner is dan soms te groot en zo hebben we de instructeursopleiding weer doorgestart. Met deze cursus word je dus geen docent, maar je bent onder verantwoordelijkheid van een docent in een praktijksetting aan het werk met leerlingen. Je gaat aan de slag met de praktische vaardigheden en hoe je die op een goede manier over kunt brengen. Je richt je dus echt op de praktijk. Maar je leert wel een visie op onderwijs en leren ontwikkelen. We krijgen veel aanvragen van vmbo scholen, maar ook van privé-kappersopleidingen, vanuit ziekenhuizen maar ook vanuit de techniek. Er is een duidelijke behoefte aan vakmensen om praktijkinstructie te geven.’
De cursus wordt gegeven bij Fontys, is het ook op hbo-niveau?
‘Nee. Het is een cursus en geen hbo-opleiding. Maar we hebben het wel over mbo+ niveau. Je mag officieel instructie geven aan mensen die 1 niveau lager dan jij opgeleid zijn. Maar we merken dat dit traject cursisten het makkelijkst afgaat als ze mbo niveau 4 hebben.’
Wat is het voordeel van een duaal traject?
‘Je hebt begeleiding bij Fontys, maar ook op je werkplek. De ervaring uit de praktijk heb je nodig, daar kun je mee aan het werk. Waar loop je tegenaan, waar ben je nieuwsgierig naar, waarom pak je dingen op een bepaalde manier aan, wat kan de theorie je daarover leren en hoe kun je het meteen morgen al in de praktijk brengen om daar een verbetering in te zien? Je past het geleerde meteen toe in de praktijk.’
De cursus Instructeur vmbo en bedrijfsleven start op 6 oktober. Meer informatie vind je hier
