Voor Fontys ICT is masterstudent Sieuwe Elferink een van de begeleiders bij de ontwikkeling van een zelfrijdende quad. En binnen zijn start-up MRR Drones ziet hij dagelijks de potentie van autonome drones. ‘Toch blijft het lastig om toekomstvoorspellingen te doen.’
De quad waaraan hij samen met studenten sleutelt, verdedigde half juni de Fontys-eer bij de ‘Self Driving Challenge’, een jaarlijkse wedstrijd voor ‘voertuigen zonder chauffeur’ van de Rijksdienst voor het Wegverkeer en won! Een video hiervan vind je hier.
Van modulair naar end-to-end
‘In het veld van zelfsturing heb je grofweg twee verschillende technieken’, vertelt Elferink, terwijl hij – zoals haast elke dag – zijn lunch verorbert achter het laptopscherm.
‘Aanvankelijk werd gewerkt met drie verschillende stappen of modules. Van waarneming met behulp van een camera naar planning van de beste rijlijn naar controle, waarbij het voertuig daadwerkelijk de juiste acties uitvoert.’ Deze oudere ‘architectuur’ wordt pas recent ingehaald door een AI-gebaseerde aanpak.
‘Met dat end-to-end-systeem splits je niet in aparte taken, maar neem je de verkeerssituatie als geheel. Het AI-model imiteert hoe een chauffeur (veilig) handelt. Als het eenmaal tal van situaties heeft gezien, komen daaruit veilige keuzes voort.’ Gezien de reusachtige datacapaciteit die hiervoor nodig is werkt de Fontysquad nog modulair.
Onzekerheden
Gelet op slimme-mobiliteitstoepassingen voor de toekomst gelooft Sieuwe ‘heilig’ in de end-to-end-techniek. Maar: haken en ogen blijven. Naast het feit dat het complex is om alle mogelijke facetten van menselijk rijgedrag te vangen, is er sprake van een ‘black box’. ‘We zien weliswaar dat het AI-systeem de juiste keuzes maakt, maar we weten niet precies hoe dat gebeurt.’ Die onzekerheid impliceert dat het ook ergens mis kan gaan.
Het is dan ook lastig te voorspellen wanneer vormen van smart mobility in bredere zin ‘verkeersklaar’ zijn. ‘Recent verloor General Motors-tak Cruise haar licentie voor de openbare weg omdat ze te veel ongelukken maakten. Vaak is de camerawaarneming dan niet goed, bijvoorbeeld door inwerking van zon en regen.’
Evengoed is aangetoond dat zelfrijdende auto’s bij standaard-snelwegritten inmiddels veiliger zijn dan gechauffeerde. ‘Daarbij zijn ook hybride vormen mogelijk. Interstedelijk vervoer doe je dan zelfrijdend, waarna een chauffeur de nog complexe binnenstad voor zijn rekening neemt.’
Vliegen
Als bouwer van autonome drones richt MRR Drones zich met name op inspectievluchten. Die helpen bijvoorbeeld betonleveranciers om adequate volumemetingen te doen op bouwplaatsen. ‘Maar ook autonoom passagiersvervoer neemt een vlucht. Daarbij wordt vooral gekoerst op kleine helikopters die fungeren als luchttaxi. Bij de komende Olympische Spelen in Parijs worden deze ingezet.’ Voordeel van deze toestellen is dat ze op veel plekken kunnen landen en opstijgen.
Ook het verdienmodel achter de autonoom functionerende voertuigen blijft vooralsnog onzeker. ‘Slimme mobiliteitstoepassingen zijn alleen rendabel als ze op grote schaal worden toegepast. Dat betekent dat veiligheid geen punt van discussie meer mag zijn.’
Pessimisten beweren zelfs dat we brede smart mobility-toepassingen überhaupt niet gaan verwelkomen. ‘Zij stellen dat zelfrijdend vervoer voor onoverkomelijke problemen blijft staan- en dat de sleutel tot succes nog steeds niet gevonden is.’
Het verwachtingspatroon bij bedrijven als Google (met het merk ‘Waymo’) en GM is er niet minder om. ‘Natuurlijk, verkeersveiligheid is uiteindelijk een verdienmodel. En ik zie smart-taxi’s straks heus breed op de markt verschijnen. Maar dan moeten de voorwaarden verbeteren. Naar schatting kost een Waymo-auto nu nog € 500.000. Daar staat tegenover dat in de mobiele telefonie ook investeringsmiljarden zijn terugverdiend.’
