Stel je voor dat je op je werkplek komt. De virtuele assistente begroet je, en vraagt hoe het gaat. Op je werkplek aangekomen, verandert de temperatuur automatisch naar jouw comfortlevel. Na een paar uur werken begin je suf te worden, maar plots wordt je playlist energieker. De virtuele assistent attendeert je erop dat je even moet bewegen. Het kan allemaal al, vertelt docent en onderzoeker Geert-Jan van Ouwendorp. Maar er is nog een lange weg te gaan voor ambient intelligence gemeengoed wordt. Daar hebben we het over tijdens de eerste editie van Updates Available.
Ambient intelligence
Van Ouwendorp begon te werken vanuit het Lectoraat Interaction Design: “Waar je het dan over hebt is een aantal technologieen, die op basis van jouw data ervoor zorgen dat je omgeving daarop in kan spelen. Dat kan een kantoorruimte, maar ook je thuis zijn. De grap is dat bij ambient intelligent er geen interface is, geen interactie zoals we die kennen. Data, algoritmes en machine learning functioneren automatisch maar hebben veel data nodig.”
Privacy, autonomie en meerwaarde
Studio Superflux maakte hier enkele jaren terug een speculatieve video over. Een ambient intelligence systeem, wat een beetje doet denken aan de systemen van Amazon of Google, leert de gebruiker steeds beter kennen en neemt taken over, maar maakt ook keuzes namens de gebruiker. Ouwendorp: “Systemen kunnen besluiten nemen in ons voordeel. De vraag is hoe willen we daarmee omgaan; vinden we privacy belangrijker dan de meerwaarde van ambient intelligence? Denk aan een Apple watch die alarm kan slaan als jouw vitale tekenen afwijkingen vertonen. Hoeveel willen we uit handen geven? Maar bedenk je ook dat systemen al ontzettend veel van ons overnemen. Vroeger moest je kunnen programmeren om een computer te gebruiken. Met de opkomst van Windows werden computers toegankelijker, maar werden we ook afhankelijk van systemen. Daar moet je over nadenken.”
Uitdagingen voor implementatie
Willen we kijken wat ambient intelligence kan doen, dan zijn er meer dan genoeg obstakels voor ons. Wetgeving en ethiek zijn er twee van, maar ook het koppelen van vele systemen, stelt Van Ouwendorp: “De grote vraag is; wie houdt er toezicht op al die data en systemen? Grote techbedrijven hebben al heel veel data en dat kan nuttig zijn, maar ook eng. Wie moet wanneer en aan wie verantwoording afleggen? Dat is een vraag waar we antwoord op moeten vinden.”
Building attention: empatisch gebouw
Ondertussen kunnen de mogelijkheden van ambient intelligence wel in kleinere ecosystemen getest worden. Denk daarbij aan Eindhoven Smart Data City, maar ook binnen het Fontys ICT InnovationLab: “We experimenteren met ambient intelligence, bijvoorbeeld vanuit het Building Attention project. Hierin kijken we op welke manieren we ambient intelligence kunnen inzetten om de gebouwbeleving en sociale interactie te versterken. Dat doen we op basis van vier pijlers: infomatievoorziening, personalisatie, vermenselijking en infrastructuur. Hierin kijken we bijvoorbeeld of we een virtuele receptionist kunnen ontwikkelen, maar ook of AR kan helpen om meer interactie te krijgen tussen verschillende studentgroepen door informatie te ontsluiten. Hoe leuk is het als je samen kunt gaan werken en expertise kunt uitwisselen omdat je die informatie gewoon hebt? Als het gebouw daar een actieve rol in kan spelen, dan krijg je dus een empatisch gebouw.”
Ambient Intelligence is het thema van de eerste editie van kennisvent Updates Available op 27 september 2022 (16.00-18.00) in het Fontys ICT InnovationLab. Deelname is gratis, kijk voor meer informatie en om je aan te melden hier. Ambient intelligence is ook een belangrijk thema tijdens ICT in Practice en de Dutch Design Week voor het Fontys ICT InnovationLab.
