Dance-events komen vaak op een negatieve manier in de media. Meestal gaat het dan over drugs of geluidsoverlast. Onderzoeker Mark van Bergen loopt al meer dan een kwarteeuw in de dancewereld rond en ziet daar juist veel mooie dingen gebeuren. Met een Fontys promotiebeurs onderzoekt hij de relatie tussen participatie in dance-events en welzijn. ‘Ik wil een breder beeld geven van wat dance-events betekenen voor mensenlevens.’
Eerst wat historie. In de jaren tachtig ontstond in Chicago de house en waren de clubs een thuisbasis voor kwetsbare mensen. Eind jaren tachtig kwam met de acid party’s de associatie met drugs op en werd de muziek in de media nogal eens nihilistisch genoemd. In de jaren negentig lag de focus op grootschalige en soms illegale raves die in Nederland de basis van de kenmerkende hardcore-sound zouden worden. Vanaf de jaren nul tot heden worden er tal van groot- en kleinschalige dance-events en festivals georganiseerd en werd dance een wereldwijde stroming. Tijdens de covid-lockdown ontstond vanuit de Nederlandse dancescene het initiatief ‘Unmute us’ vanuit de dringende behoefte aan dance-events om even te kunnen ontsnappen.
Minivakantie
‘Uit mijn onderzoek en ervaringen van mensen om mij heen weet ik al dat bezoekers enorm toe kunnen leven naar een dance-event. Ze zien het als een soort van minivakantie, om even weg te zijn van het alledaagse, van stress en werkdruk. Het samen dansen vormt soms een deel van hun identiteit, ze kunnen zich erdoor onderscheiden en lijken toleranter te worden,’ vertelt Mark van Bergen, die naast onderzoeker ook docent in de door hem opgerichte minor Dance Industry is. ‘Maar de buitenwereld zet deze mensen nog steeds neer als pillenslikkers.’ Dat vindt hij een onterecht stigma, maar toch is dat niet wat hem drijft om dit te onderzoeken. ‘Ik ben heel benieuwd naar de uitkomst van mijn onderzoek, want tot nu toe wordt er nog weinig inhoudelijk geschreven over dance. Wel over boeken, cabaret en musicals, maar er zijn maar weinig media die een verslaggever langsturen voor een bespreking. En dat terwijl participeren in een dance-event veel bijdraagt aan de kwaliteit van leven van mensen. Dat hoor ik regelmatig terug in de interviews die ik momenteel doe.’ Toch hoort drugs daar voor sommige mensen wel bij, erkent hij. ‘Ik wil een eerlijk beeld geven van de dancecultuur. Daarom heb ik ook aandacht voor de negatieve aspecten zoals drugs, katers en gehoorschade.’
Welzijn in de breedte
Van Bergen begon zijn onderzoek in september 2024 met een literatuurstudie. ‘Hoewel er veel academisch bewijs is dat activiteit in dans en muziek onze kwaliteit van leven kan vergroten, is het specifieke gebied van dance-events in relatie tot welzijn vaak genegeerd. Ondanks de enorme groei van het aantal bezoekers zijn inzichten in hoe participatie in clubs, festivals en feesten al dan niet bijdraagt aan levenskwaliteit schaars. Toch hebben diverse onderzoekers – vooral positieve – welzijnsaspecten blootgelegd die verband houden met deelname aan dance-events, zoals vitaliteit, socialiteit, identiteit en transformatie, terwijl andere studies zich richten op gezondheidsrisico’s en sociale uitsluiting. Ik vind het belangrijk dat er ook naar welzijn in de breedte wordt gekeken. Zo ontbreekt het nog aan onderzoeksresultaten op het gebied van de verschillende dance-scenes, de verschillen tussen jongere en oudere bezoekers, het effect op de productiviteit en de fysieke omgeving.’
Interviews
Momenteel is Van Bergen bezig met het tweede deel van zijn onderzoek: een kwalitatieve studie met interviews en focusgroepen. Hij onderzoekt de invloed van dance-events op het alledaagse leven van bezoekers van dance-events. Ook nog op de planning: experience sampling, waarbij hij een aantal mensen voor, tijdens en na een dance-event gaat volgen via mini-logboeken. Zijn bevindingen komen straks terug in de lessen van de minor Dance Industry, waarvan de studenten ook betrokken worden bij het onderzoek. Van Bergen wordt begeleid door Fontys-lector Falk Hubner. Vanuit Tilburg University is socioloog Peter Achterberg betrokken als promotor en vanuit Erasmus Universiteit is dat Pauwke Berkers, professor in de sociologie van popmuziek.
Wat is de Fontys promotiebeurs?
Fontys heeft een promotiebeleid met het doel het aantal promovendi fors te verhogen. De komende jaren komen steeds tien promotiebeurzen beschikbaar voor medewerkers. Zo wil de hogeschool bijdragen aan de verdere kwaliteitsverbetering van het onderwijs en onderzoek. Fontys wil zich verder ontwikkelen naar een kennisinstelling met een goede balans tussen medewerkers met een bachelor-, master- en PhD of PD in hun bagage.
Meer info over het onderzoek hier of bekijk de informatie over de minor Dance Industry.
Auteur: Ingrid Oonincx
